Làm thế nào để trở thành một Đạo diễn hình ảnh – Phần 3: Chuyển động máy quay

Sau khi hoàn thành việc cài đặt máy quay và chọn lens, việc tiếp theo của bạn là lên lịch quay. Bằng cách nhìn vào storyboard của phim, một DoP sẽ có thể nắm bắt được những gì mà đạo diễn hình dùng. Một trong rất nhiều những lợi ích của story boảd là thấy được danh sách những chuyển động máy quay và những ghi chú của đạo diễn.

Một storyboard sẽ thường giúp DoP và tổ quay phim biết khi nào họ cần zoom in hoặc follow nhân vật. Bằng cách biết được mục đích của cảnh, họ có thể chọn đúng những thiết bị phù hợp để phục vụ cho chuyển động của máy quay. Một thiết bị hỗ trợ quan trọng chính là chân máy. Nếu một camera bị khoá – tức là không cần chuyển động gì cả – hay chỉ cần những chuyển động đơn giản như pan, tilt hay zoom, thì tripod sẽ trở thành thiết bị tiêu chuẩn vàng mà bạn cần.

Tripod (chân máy) rất tuyệt cho các cú máy như pan, tilt hay zoom. Đối với pan, hay panorama, bạn chỉ cần xoay phần đầu của chân máy (và máy quay) sang phải hoặc sang trái. Để tilt, bạn xoay phần đầu của tripod lên hoặc xuống. Để zoom, bạn chỉ cần cố định tripod một chỗ và sử dụng lens để zoom in hoặc zoom out. Nếu bạn đang sử dụng một lens prime, thì tripod cần được đặt trên một dolly để chuyển động ra vào. Đây không thực sự là zoom nữa mà là một cú dolly.

Dolly là một cái bục phẳng với bánh xe để có thể di chuyển trên đường ra. Một người điều khiển máy quay sẽ ngồi trên dolly để ghi lại những chuyển động mượt mà. Thường thì dolly được dùng để ghi các tracking shot. Một dolly không phải lúc nào cũng đắt đỏ. Trên thực tế, rất nhiều DoP sáng tạo có thể tự thiết kế dolly cho riêng mình bằng những công cụ mà họ có sẵn.

Khái niệm dolly còn chỉ việc chuyển động máy đến gần và rời xa một chủ thể. Không giống chư zoom độ dài tiêu cự của ống kính không thay đổi. Nó là việc máy quay chuyển động vào hoặc ra. Nếu máy quay chyển động ở một phía của đối tượng từ trái sang phải thì gọi là truck. Không nên nhầm lẫn khái niệm này với pan. Pan là chuyển động nhìn từ trái sang phải từ một điểm cố định. Trucking (hay tracking) là chuyển động của camera từ trái qua phải (hoặc từ phải qua trái)

Khi chiếc ô tô đầu tiên được tạo ra, điện ảnh là một trong những ngành đầu tiên ứng dụng công nghệ này. Xe dolly đầu tiên là tiền thân của dolly car. Hiện nay, những máy móc này được trang bị thêm cần cẩu và cảnh tay bobot, được các DoP dùng để quay những cảnh hành động tốc độ cao.

Nói về cẩu, cẩu là một thiết bị hỗ trợ của lực cho camera. Một camera được đặt trên cần cẩu (crane: cẩu lớn, Jib: cẩu nhỏ), để ghi hình các nhân vật từ trên cao xuống hoặc từ xa tới. Có hàng trăm loại cẩu khác nhau, một vài loại được trang bị thêm cả một chỗ ngồi cho người điểu khiển camera, một số khác thì có điều khiển kỹ thuật số. Cẩu thường được dùng để tạo ra các chuyển động chắc chắn, khi mà camera chuyển động theo chiều dọc lên hoặc xuống. Hiện nay, cẩu thường được thay thế bằng drone trong các dự án phim độc lập.

Cuối cùng, chúng ta phải nhắc đến các thiết bị chống rung. Có cả một ngành công nghiệp mới được hình thành khi chiếc steadicam đầu tiên xuất hiện vào những năm 1970. Steadicam đầu tiên là một thiết bị ổn định đi với một cánh tay lò xo, gắn vào một miếng đệm ở ngực người điều khiển máy quay. Trọng lượng của thiết bị chống rung giúp giữ cân bằng trong khi cánh tay lò xo hấp thụ shock và các chuyển động. Sự ra đời của steadicam đã cách mạng hoá nền công nghiệp điện ảnh, vì nó cho phép người quay phim follow các đối tượng và ghi được các footage mà trước đây không thể nào làm được.

Steadicam đã hoàn toàn thay đổi tracking. Tracking là một chuyển động liên tục theo sau hành động theo cùng một hướng. Trước đây, tracking bị giới hạn trong độ dài của dolly. Với steadicam, một người điều khiển camera có thể follow nhân vật đến bất cứ đâu. Một trong những ứng dụng sớm nhất và mới nhất của loại tracking mới này là một cảnh leo cầu thang đầy ấn tượng trong Rocky.

Trong vài năm qua. Có rất nhiều công nghệ mới đã cách mạng hoá các thiết bị chống rung. Tiêu biểu nhất là gimbal. Với thiết bị này, người điều khiển máy quay có thể chạy và mang theo một hệ thống nhỏ gọn và nhẹ hơn rất nhiều so với trước đây. Ngoài ra giá thành cũng đã giảm xuống rất nhiều, cho phép các DoP ở nhiều level khác nhau có thể sở hữu một thiết bị chống rung.

Theo: Pixel Factory